Тывада – кыдат сайгарлыкчы
Дүктен хеп аймаа бүдүрер фабриканы Тывага тудар талазы-биле белеткел ажылдарының эгелээниниң дугайында медээлер 2021 чылдың эгезинде массалыг информация чепсектеринге көстүп келгилээн. Ол медээлер ёзугаар алырга, фабриканы Кызыл хоорайга тудар, ооң төлевилелиниң техник-экономиктиг үндезинин Тыва Республиканың Чазаанга чугаалажып көрген. Төлевилелди «Инновационный научно-производственный центр текстильной и легкой промышленности» (Пөс-таавы болгаш чиик үлетпүрнүң эртем-бүдүрүлгезиниң чаартыкчы төвү) ажык акционерлиг ниитилел ажылдап кылган
Төлевилээни ёзугаар алырга, чылда 860 тонна дүктү аштап-арыглаар, хой-өшкү дүгүнден хендирлерни өрүп белеткээр, хеп аймаа, чоорган, кидис дээш өске-даа продукцияны бүдүрүп үндүрер. Фабрикага 100-тен хөй санныг кижилер ажылдаар.
Фабриканы тудар 3 га черни Кызыл хоорайда тускайлаанын, чаа бүдүрүлгениң дүк аштап-арыглаар баштайгы шугумун 2021 чылда ажыглалга киирерин, 2023 чылда фабриканы бүрүнү-биле тудуп доозуптарын база массалыг информация чепсектери дамчыткан турган.
Дүктү аштап-арыглаар цехти Кызыл хоорайга тудар дугайында медээни республиканың көдээ ажыл-агый сайыды Сергей Ондар бо чылдың июль айның баштайгы хүннеринде массалыг информация чепсектеринге дыңнаткан.
Төлевилелди боттандырар азы цехти тудар кылдыр “Сергеихинский текстиль” акционерлиг ниитилелди конкурстуг байдалга Тываның хөгжүлдезиниң фондузу шилип алган. Бо акционерлиг ниитилелдиң юридиктиг адрези: Владимир область, Камешковский район, Сергеиха суур. Кыргаан дүктү аштап-арыглаар цех 2023 чылда ажыглалга кирер ужурлуг. Ооң бүдүрүкчү күчүзү – 1 чылда 400 тонна ажыг дүктү аштап-арыглаар.
Планнар херек кырында ажыл-херектерже шилчип эгелээн деп чугаалап болур. Владимир областа “Сергеихинский текстиль” ажык акционерлиг ниитилелдиң удуртукчузу Ли Байчунь Тывада ажыл-агыйжы херектер аайы-биле чоруп турар. “Шын” солун бактаап кирип турар “Тывамедиагрупп” массалыг информация бөлүүнүң журналистеринге Ли Байчунь кыска дыңнадыгны берген.
“Сергеихинский текстиль” ажык акционерлиг ниитилелдиң ажыл-чорудулгазын деткээни болгаш кады ажылдажылга дээш Тыва Республиканың Чазаанга, Көдээ ажыл-агый яамызынга, эң ылаңгыя Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгга амы-хууда улуу-биле өөрүп четтиргенин Ли Байчунь илереткен. Россия биле Кыдаттың аразында социал-экономиктиг харылзаалар улам быжыгып, ханылап турар байдалга Тывага ажыл-хожулду кады эптиг-демниг чорудары дыка таарымчалыг дээрзин ол онзалап демдеглээн. Дүктү аштап, чуп, арыглаар, оон кидис, аргаан хендир, шаа барып, пөс-таавы бүдүрер фабриканы тудар ажылдың херек кырында эгелээнин ол дыңнаткан. Кызыл хоорайның девискээринде индустриалдыг паркта дүк болбаазырадыр фабриканы тудар чер участогун тускайлап бергенин, ону долгандыр херимнээнин, бо чылдың сентябрь – октябрь айларда хой дүгүн аштап-арыглаар цехтиң тудуу эгелээрин Ли Байчунь чугаалаан. Ол цех ажыглалга кирерге, аңаа дөртен кижини ажылга хүлээп алыр. Баштайгы дээрезинде өг кидизин, хеденни бүдүрүп үндүрүп, оон ширтектер дээн ышкаш продукция аймаан даарап болур. Ындыг продукцияны бүдүреринге баштайгы үеде четчир 184 тонна хой дүгүн курлавырлаан. Дүк болбаазырадыр фабриканың цехтерин шуптузун тудуп доозуп, хой дүгүнүң чөөгүн дырап, оон аргаан дүктү бүдүрер. Ол дээрге хой дүгүн болбаазырадырының элээн нарын дараазында чадазы. Ооң соонда пөс-таавы бүдүрүлгезин организастаар.
Тывага хой дээш өске-даа мал аймаан көвүдедир азырап өстүрүп, оон хөй дүктү ап, нарын хевирниң пөс-таавы бүдүрүлгезин боттандырып чорударының аргалары бар деп Ли Байчунь санап турар.
Россияга Ли Байчунь чээрби сес чыл дургузунда чурттап, ажылдап келген. Чуртталгамның моон соңгааргы үезин Тываның малының дүгүн болбаазырадып, оон продукция бүдүреринге, шаг-төөгүден бээр кыдат улус-биле сырый харылзаалыг чораан тыва чон бай-шыырак амыдырал-чуртталгалыг боорунга тураскаадыр мен деп ол чугаалаан.
